Is de airfryer gezond of niet?

Is frituren in Airfryers gezonder? Een diepgaande blik op de feiten

In een wereld waar gezondheid en welzijn steeds belangrijker worden, groeit de populariteit van gezond koken gestaag. Nederlanders stappen vaker over op volkoren producten, een dagelijkse portie vegetarisch eten en gezondere bakvetten, zoals olijfolie. Bovendien is de traditionele frituurpan in veel huishoudens vervangen door een Airfryer of een vergelijkbare heteluchtfriteuse. Dit komt omdat de belofte van gezonder frituren erg aantrekkelijk klinkt. Maar is het echt gezonder om te frituren met een heteluchtfriteuse?

Heteluchtfriteuse vs. Frituurpan: Welke is gezonder?

Het antwoord op deze vraag hangt af van het type voedsel dat je in een heteluchtfriteuse (zoals de Airfryer) bereidt. In Nederland wordt een frituurpan vooral gebruikt voor bewerkte voedingsmiddelen zoals voorgebakken friet en snacks zoals kroketten, frikadellen en kaassoufflés. Deze producten bevatten doorgaans veel toegevoegd zout, verzadigd vet en weinig essentiële voedingsstoffen zoals vitamines, mineralen en vezels. Het gebruik van een heteluchtfriteuse in plaats van een frituurpan maakt deze producten niet plotseling gezonder. Dit geldt zelfs voor producten die speciaal zijn bedoeld voor een heteluchtfriteuse, vaak met de merknaam “Airfryer”. Deze producten zijn vaak nog bewerkter dan de varianten voor een frituurpan. Een gemiddelde zak Airfryer-friet bevat meer calorieën en koolhydraten dan een zak friet voor een frituurpan, en dit komt niet door speciale Airfryer-aardappelen. Fabrikanten voegen extra suiker toe om ervoor te zorgen dat de producten even goudgeel en knapperig op je bord belanden als voedsel uit de frituurpan. Toegevoegde suikers maken deze producten echter niet gezonder. Kort gezegd, het bereiden van bewerkte producten zoals friet en snacks in een heteluchtfriteuse is niet gezonder dan frituren in een frituurpan, omdat de keuze voor deze producten op zichzelf al ongezond is.

Wanneer kan een heteluchtfriteuse wel gezonder zijn?

Een heteluchtfriteuse kan een gezondere keuze zijn in vergelijking met een frituurpan wanneer je kiest voor verse producten uit de Schijf van Vijf, zoals (zoete) aardappelen, mager vlees of (vette) vis. Dit komt doordat er mogelijk minder van de schadelijke stof acrylamide wordt gevormd. Een wetenschappelijke studie heeft aangetoond dat bij de bereiding van verse aardappelen in een heteluchtfriteuse (bijvoorbeeld een Actifry) 77% minder acrylamide wordt gevormd dan in een frituurpan, en na het voorweken van de aardappelen in water zelfs 90%. Acrylamide kan ontstaan door een reactie tussen suikers (koolhydraten) en asparagine (een bouwsteen van eiwitten) en is schadelijk voor de gezondheid. Minder acrylamidevorming door het gebruik van een heteluchtfriteuse kan dus een gezondheidsvoordeel zijn, hoewel meer wetenschappelijk onderzoek nodig is om dit te bevestigen.

Dit gezondheidsvoordeel is vooral van toepassing op zetmeelrijke producten zoals aardappelen en geldt alleen als voedsel niet te bruin wordt gebakken en aanbranden wordt voorkomen. Voedsel dat te bruin wordt gebakken, produceert meer acrylamide, ongeacht of het in een heteluchtfriteuse of een frituurpan wordt bereid. Het wordt daarom aanbevolen om verse (zoete) aardappelen of friet te wassen en kort te blancheren voordat je ze in een heteluchtfriteuse bereidt om de hoeveelheid suikers aan de buitenkant van de aardappelen te verminderen en zo acrylamidevorming te beperken.

Ten slotte kan een heteluchtfriteuse een gezondere keuze zijn in vergelijking met een frituurpan als je normaal gesproken vast frituurvet gebruikt in plaats van vloeibare, plantaardige frituurolie. Vast vet bevat veel verzadigde vetzuren, die het LDL-cholesterol verhogen en schadelijk zijn voor de gezondheid. Vloeibare oliën zoals olijfolie en zonnebloemolie, rijk aan onverzadigde vetzuren, verlagen daarentegen het LDL-cholesterol en zijn gunstig voor de gezondheid. Het vervangen van verzadigd vet door onverzadigd vet verlaagt het risico op hart- en vaatziekten. Gebruik dus geen vast frituurvet. Als je al plantaardige frituurolie gebruikt, levert het gebruik van een heteluchtfriteuse op dit gebied geen extra gezondheidsvoordeel op.

Levert een heteluchtfriteuse minder calorieën?

De vraag of een heteluchtfriteuse minder calorieën levert, is minder van belang omdat calorieën op zichzelf geen indicator zijn van gezondheid. Plantaardige oliën, avocado’s, noten en vette vis bevatten veel calorieën maar zijn ook rijk aan onverzadigde vetzuren, wat gunstig is voor de gezondheid. Niettemin kan het voor mensen die hun calorie-inname willen beheersen of gewicht willen verliezen een belangrijke overweging zijn. In tegenstelling tot een frituurpan, waarin voedsel volledig wordt ondergedompeld in hete olie, bakt een heteluchtfriteuse voedsel knapperig door middel van luchtcirculatie, met weinig of geen toegevoegde olie. Voedsel bereid in een heteluchtfriteuse neem

Conclusie

De airfryer is zeker een mooie aanvulling aan je keukenapparatuur. Ik kan iedereen aanraden om ermee aan de slag te gaan en meer te proberen dan alleen friet en snacks te maken. Probeer ook eens om lekker groente en vlees te bakken. Blijf natuurlijk wel altijd goed opletten. Want 45 calorieën minder per 100 gram friet, betekent niet dat je er dubbel zoveel van moet eten ;).

Ik wens je veel kookplezier!

Groetjes, Lisanne